Vücudun kas, yağ, bağ dokusu, kan damarları ve sinirlerden oluşan yumuşak dokularında meydana gelen anormal büyümelerdir. Bu tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. İyi huylu olanlar genellikle vücuda yayılmaz. Kötü huylu olanlar hızla büyüyerek çevre dokulara ve uzak organlara metastaz yapabilir.
Yumuşak Doku Tümörü Türleri
Lipom, yağ dokusundan kaynaklanan en yaygın iyi huylu tümördür. Genellikle ağrısızdır ve yavaş büyür. Fibrom, bağ dokusundan gelişen iyi huylu tümörlerdir. Hemanjiyom, kan damarlarından kaynaklanan ve genellikle cilt altında görülen iyi huylu tümörlerdir.
Rabdomiyosarkom, kas dokusundan gelişen kötü huylu bir tümördür ve çocuklarda sık görülür. Liposarkom, yağ dokusundan kaynaklanan kötü huylu bir tümördür ve hızla büyüyebilir. Leiomyosarkom, düz kas hücrelerinden gelişen kötü huylu tümörlerdir. Sinoviyal sarkom, eklemlere yakın bölgelerde ortaya çıkan kötü huylu bir tümördür.
Yumuşak Doku Tümörü Belirtileri
Yumuşak doku tümörü başlangıçta belirgin semptomlara neden olmayabilir. Ancak büyüdükçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Deri altında hissedilen şişlik veya kitle
Ağrı veya hassasiyet (tümör sinirlere veya damarlara baskı yaparsa)
Hareket kısıtlılığı (eklemlere yakın bölgelerde)
İyileşmeyen yara veya morarma
Hızla büyüyen şişlikler
Kötü huylu tümörler, kan dolaşımı ve lenfatik sistem aracılığıyla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu durumda kilo kaybı, halsizlik ve organ yetmezliği gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Yumuşak Doku Tümörü Nedenleri ve Risk Faktörleri
Kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı faktörlerin riski artırdığı düşünülmektedir. Ailesinde yumuşak doku tümörü öyküsü olan kişilerde risk daha yüksek olabilir. Daha önce radyoterapi alan kişilerde gelişme olasılığı artabilir. Pestisitler ve endüstriyel kimyasallarla uzun süreli temas, risk faktörü arasındadır. Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar ve HIV gibi enfeksiyonlar tümör gelişimini tetikleyebilir.
Tanı Yöntemleri
Yumuşak doku tümörü kesin teşhisi için çeşitli görüntüleme ve biyopsi yöntemleri kullanılır. Fizik muayene ile şişliğin boyutu, sertliği ve hareketliliği değerlendirilir. Manyetik rezonans görüntüleme ile, tümörün yumuşak dokular içindeki yerleşimi detaylı olarak incelenir. Bilgisayarlı tomografi, tümörün yayılımını belirlemek için kullanılır. Tümörden alınan doku örneği laboratuvar incelemesine gönderilerek iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığı belirlenir.
Tedavi Seçenekleri
İyi huylu tümörler genellikle cerrahi olarak çıkarılır. Kötü huylu tümörlerde, tümörün tamamen alınması için geniş cerrahi girişimler yapılabilir. Kötü huylu tümörlerde, cerrahi öncesi veya sonrasında uygulanan radyoterapi, tümör hücrelerini yok etmeye yardımcı olur. Kemoterapi, ileri evre kötü huylu yumuşak doku tümörlerinde kullanılan bir tedavi yöntemidir.
Kanser hücrelerini yok etmeye yönelik ilaçlar verilir. Moleküler biyoloji ve genetik araştırmalar sayesinde, bazı tümörler için hedefe yönelik ilaçlar geliştirilmektedir. Bu tedaviler, kanserli hücreleri spesifik olarak hedef alır. Sağlıklı dokulara daha az zarar verir.
Önleme ve Erken Teşhisin Önemi
Yumuşak doku tümörü yaşanmasından korunmak için kesin bir yöntem olmamakla birlikte, bazı önlemler riski azaltabilir:
Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz yapmak
Kimyasal maddelere maruziyeti en aza indirmek
Radyasyona maruz kalmaktan kaçınmak
Ailede tümör öyküsü varsa düzenli doktor kontrolleri yaptırmak
Erken teşhis, kötü huylu tümörlerin tedavisinde başarı şansını artırır. Bu nedenle, vücudunuzda anormal bir şişlik veya kitle fark ettiğinizde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmalısınız.
Sonuç
Yumuşak doku tümörü iyi huylu olabileceği gibi, bazı durumlarda kötü huylu da olabilir. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile kötü huylu tümörlerin yayılımı engellenebilir ve hastanın yaşam kalitesi artırılabilir. Düzenli sağlık kontrolleri yaptırın ve vücudunuzdaki değişiklikleri takip edin. Böylece olası riskleri erken aşamada kontrol altına alabilirsiniz.
