Diz eklemindeki kıkırdak dokusunun aşındığı ve inceldiği bir durumdur. Bu durum, eklemde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Diz kireçlenmesi, genellikle yaşlanma, aşırı kullanım veya yaralanmalar sonucu gelişir. Kıkırdak kaybı, kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu da iltihaplanma ve ağrıyı artırır. Tedavi edilmezse yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Dizde özellikle hareket ettikçe artan ağrılar, en belirgin belirtisidir. Yürürken veya merdiven çıkarken ağrı hissedilebilir. Özellikle uzun süre oturduktan veya dinlendikten sonra dizde sertlik hissi oluşabilir. Bu, eklemdeki hareket aralığının azalmasından kaynaklanır. Diz ekleminde sıvı birikmesi nedeniyle şişlik oluşabilir. Şişlik, eklemdeki iltihaplanmayı ve aşınmayı gösterir. Dizdeki kıkırdak kaybı, eklemin düzgün hareket etmesini engeller.
Bacakların tamamen düzleşmesi ya da bükülmesi zorlaşabilir. Kireçlenmiş dizde, eklemde sürtünme nedeniyle yürürken veya hareket ederken tıkırtı sesleri duyulabilir. Dizdeki ağrı nedeniyle kişi normal aktivitelerini yapamayabilir. Bu da çevre kaslarda zayıflamaya yol açabilir. Diz kireçlenmesi zamanla ilerleyebilir, bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Diz Kireçlenmesi Neden Olur?
Yaş ilerledikçe, eklemdeki kıkırdak yapısı zayıflar ve aşınma başlar. Bu da kireçlenmeye yol açar. Ailede diz kireçlenmesi öyküsü olan bireylerde bu hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Fazla vücut ağırlığı, diz eklemine daha fazla baskı uygular ve zamanla kıkırdağın aşınmasına neden olabilir. Dizde daha önce yaşanmış bir kırık veya burkulma, eklemdeki kıkırdağın zarar görmesine ve kireçlenmeye yol açabilir.
Sürekli ağır yük kaldırmak veya aşırı fiziksel aktivite yapmak, diz eklemine aşırı yük bindirir ve kireçlenmeye neden olabilir. Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları da gelişmesine yol açabilir. Diz kireçlenmesi, zamanla eklemde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun tedavi önemlidir.
Diz Kireçlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Genellikle şiddetli ağrılarla birlikte seyreder. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar gibi ağrı kesiciler, ağrıyı hafifletmek için kullanılır. Hafif ağrılar için asetaminofen gibi ilaçlar tercih edilebilir. Fiziksel terapi, kasları güçlendirerek diz eklemine binen yükü azaltır. Ayrıca, hareketliliği artırmak ve ağrıyı kontrol altına almak için çeşitli egzersizler önerilebilir. Enjeksiyon yoluyla diz eklemine kortikosteroid uygulanması, iltihaplanmayı azaltır. Kısa vadede ağrının hafiflemesine yardımcı olur. Ancak bu tedavi, uzun vadeli bir çözüm sunmaz. Diz eklemine hyaluronik asit enjeksiyonları, eklem sıvısını takviye ederek dizdeki sürtünmeyi azaltır.
Hareketi daha rahat hale getirebilir. Kireçlenmenin ilerlemediği durumlarda artroskopik cerrahi ile diz eklemindeki hasarlı dokular temizlenebilir. Şiddetli diz kireçlenmesi vakalarında, diz protezi ameliyatı yapılabilir. Bu cerrahi işlemde, hasar gören diz eklemi yerine yapay bir diz eklemi yerleştirilir. Fazla kilo, diz eklemine aşırı yük bindirir. Kilo kaybı, belirtileri hafifletebilir. Düşük etkili egzersizler (yüzme, yürüyüş gibi) dizin hareketliliğini artırabilir ve kasları güçlendirebilir. Tedavi süreci, hastanın yaşına, kireçlenmenin derecesine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak kişiye özel olarak planlanmalıdır.
