El ve ayak eklemlerini etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalık, eklem zarında (sinovyum) iltihaba yol açarak eklemlerde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur. Romatoid artrit sadece eklemleri değil, aynı zamanda cilt, göz, akciğer, kalp ve kan damarı gibi diğer organları da etkiler.
Romatoid Artrit Belirtileri
Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve zamanla şiddetlenebilir. Özellikle sabahları ve uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemlerde sertlik oluşur. Etkilenen eklemlerde belirgin şişlik ve dokunmaya karşı hassasiyet görülür.
Hastalık ilerledikçe eklemlerdeki hareket kabiliyeti azalır. Bağışıklık sisteminin sürekli aktif olması nedeniyle hastalar kendilerini yorgun hissederler. İleri vakalarda düşük dereceli ateş ve istemsiz kilo kaybı yaşanabilir.
Romatoid Artrit Nedenleri
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülür. Ailede romatoid artrit öyküsü olan kişilerde hastalığın görülme riski daha yüksektir. Vücudun kendi dokularına saldırmasına neden olan bağışıklık sistemi problemleri yol açabilir.
Sigara içmek, riski artırabilir ve hastalığın şiddetini artırabilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmesi, hormonal değişikliklerin hastalıkta rol oynayabileceğini düşündürür. Enfeksiyonlar ve bazı çevresel toksinler bağışıklık sistemini tetikleyerek neden olabilir.
Romatoid Artrit Tanısı Nasıl Konur?
Romatoid artrit teşhisi koymak için doktorlar, hastanın tıbbi geçmişini inceler. Fiziksel muayene yapar. Romatoid faktör (RF) ve anti-CCP antikorları gibi belirteçler hastalığın teşhisinde yardımcı olabilir. C-reaktif protein testleri, vücutta iltihaplanma olup olmadığını belirlemek için yapılır. Röntgen, ultrason ve manyetik rezonans görüntüleme ile eklemlerdeki hasar tespit edilir.
Romatoid Artrit Tedavi Yöntemleri
Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar, ağrı ve iltihabı azaltmak için kullanılır. Kortikosteroidler, şiddetli iltihaplanmayı hızlı kontrol altına almak için kısa süreli olarak reçete edilir. Hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar, bağışıklık sisteminin saldırısını azaltır.
Hastalığın ilerlemesini önler. TNF inhibitörleri ve diğer immün sistem düzenleyicileri, kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, eklemleri güçlendirmeye ve esnekliği artırmaya yardımcı olur.
Fizik tedavi uzmanları hastaya özel egzersiz programları hazırlar. Hareket kabiliyetini korumaya yönelik çalışmalar yapar. Omega-3 yağ asitleri, zeytinyağı, sebzeler ve meyveler iltihabı azaltabilir. İltihaplanmayı artırabilecek besinlerden uzak durulmalıdır.
Yeterli uyku almak ve stresi kontrol altına almak, semptomları hafifletebilir. İleri vakalarda eklem hasarının geri döndürülemez olduğu durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir. Hasar görmüş eklem, yapay protez ile değiştirilir. Sinovektomi, iltihaplı eklem zarının çıkarılması işlemidir.
Sonuç
Romatoid artrit, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. İlaç tedavisi, egzersiz, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden doktora başvurmak, hastalığın ilerlemesini önlemek açısından önem taşır.
