Omurların travma, osteoporoz veya tümör gibi nedenlerle bütünlüğünü kaybetmesi durumudur. Omurga kırığı düşme, trafik kazası veya spor yaralanmaları sonucu oluşabilir. Şiddetli sırt veya boyun ağrısına yol açar. Hareket kısıtlılığı ve nörolojik kayıplar görülebilir. Tanı için röntgen, MR veya BT kullanılır. Tedavi istirahat, korse veya cerrahi yöntemleri içerir. Erken müdahale iyileşmeyi hızlandırır.
Omurga Kırığı Neden Olur?
Omurga kırığı oluşmasına neden olan birçok faktör vardır. Trafik kazaları, düşmeler, spor kazaları ve yüksekten düşme gibi durumlar neden olabilir. Kemik yoğunluğunun azalması, özellikle yaşlı bireylerde, omurların kolay kırılmasına neden olabilir.
Hafif bir darbe veya eğilme bile kırığa yol açabilir. Omurgada meydana gelen tümör veya kemik enfeksiyonları, kemik dokusunu zayıflatarak yol açar. Özellikle ağır kaldırma gerektiren mesleklerde veya sporlarda, omurlara aşırı yüklenme sonucunda kırıklar oluşur.
Omurga Kırığı Belirtileri
Omurga kırığı belirtileri kırığın şiddetine ve yerine bağlı olarak değişebilir. En yaygın belirtisi ağrıdır. Hareketle artan bir sırt veya bel ağrısı hissedilebilir. Kırık olan bölgede hareket kabiliyeti azalabilir. Özellikle eğilme veya dönme hareketlerinde zorluk yaşanabilir. Omurilik hasar gördüğünde, kollarda veya bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güç kaybı meydana gelebilir. Omurilikte ciddi bir hasar oluştuğunda, felç veya kas zayıflığı gibi ciddi durumlar ortaya çıkabilir. Omuriliğin etkilendiği vakalarda mesane ve bağırsak fonksiyonları da bozulabilir.
Omurga Kırığı Türleri
Komprese (Çökme) kırıkları, genellikle osteoporoz nedeniyle meydana gelir. Omurların yük taşıma kapasitesi azaldığında çökmeye başlar. Patlama kırıkları, yüksekten düşme veya şiddetli darbe sonucu omurun birden fazla parçasının dağılmasıyla oluşur. Fleksiyon (Bükülme) kırıkları, omurga aşırı büküldüğünde veya sıkıştığında ortaya çıkar. Özellikle trafik kazalarında görülebilir. Translasyon kırıkları, omurların birbirine olan hizasının bozulduğu, sinirleri ciddi şekilde etkileyebilen kırık türüdür.
Omurga Kırığı Tanısı Nasıl Konur?
Hastanın şikayetleri ve belirtileri değerlendirilir. Röntgen (X-ray), kemik yapının genel durumu hakkında bilgi verir. Bilgisayarlı tomografi (BT), omurlardaki detaylı hasarı görmek için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MR), omurilik ve sinir dokularının hasar durumunu değerlendirmek için tercih edilir.
Omurga Kırığı Tedavi Yöntemleri
Hafif kırıklar için yatak istirahati ve hareket kısıtlaması önerilebilir. Omurga korsesi, kırık bölgenin sabitlenmesi ve iyileşme sürecinin desteklenmesi için kullanılabilir. Ağrı kesici ve iltihap önleyici ilaçlar, hastanın ağrısını kontrol altına almak için reçete edilir. Eğer kırık omuriliğe baskı yapıyor veya kemiklerde ciddi kayma varsa cerrahi tedavi gerekebilir.
Kemik çökmesi olan hastalarda, omurlara çimento benzeri bir madde enjekte edilerek destek sağlanır. Kırık olan omurlar metal plakalar ve vidalar yardımıyla sabitlenerek kaynaması sağlanır. Deformite düzeltme ameliyatları, omurga yapısındaki bozulmaları düzeltmek için yapılan cerrahi müdahalelerdir.
Omurga Kırığı Vakalarından Korunma Yolları
Omurga kırığı yaşanmasını önlemek için bazı önlemler almak mümkündür. Kalsiyum ve D vitamini bakımından zengin besinler tüketerek kemik yoğunluğunuzu koruyabilirsiniz. Özellikle yaşlı bireylerde düşme riskini azaltacak önlemler alınmalıdır. Omurga ve sırt kaslarını güçlendirmek için düzenli egzersizler yapmak önemlidir. Trafik kazaları ve spor yaralanmalarını önlemek için uygun ekipmanlar kullanılmalıdır.
Sonuç
Omurga kırığı, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek önemli bir durumdur. Travmalar, osteoporoz ve tümörler gibi birçok faktör bu kırıklara neden olabilir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Omurga sağlığınızı koruyarak kırık riskini en aza indirebilir ve günlük aktivitelerinizi güvenle sürdürebilirsiniz.
