Eklemdeki kıkırdak dokusunun yıpranmasıyla oluşan bir hastalıktır. Kıkırdak aşındıkça kemikler birbirine sürtünmeye başlar. Коленный артрит, bu sürtünme sonucu ağrıya, şişliğe ve hareket kısıtlılığına yol açan dejeneratif bir eklem bozukluğudur. Genellikle yaşla birlikte gelişir ancak genç bireylerde de görülebilir.
Каковы симптомы артрита коленного сустава?
Hastalığın ilk belirtileri çoğu zaman hafiftir. Sabahları veya uzun süre oturduktan sonra dizde sertlik hissedilebilir. Bu sertlik kısa yürüyüşlerle açılır. Ancak zamanla bu durum ilerler ve sürekli ağrıya dönüşebilir. Dizde çıtırtı sesi duyulması, hareket sırasında eklem yüzeylerinde sürtünmeye işaret eder.
Коленный артрит, yürürken ya da çömelirken artan diz ağrısıyla belirginleşir. Ağrı, genellikle merdiven çıkarken yoğunlaşır. Şişlik ve hassasiyet gibi bulgular da eşlik edebilir. Bazı hastalarda eklem boşluğunda sıvı birikimi olur. Bu da dizde sertlik ve hareket kısıtlılığı yaratır. Uzun süreli oturmalar sonrasında ilk adımlar ağrılı olabilir.
İlerlemiş vakalarda bacak düzlüğü bozulabilir. Bu durum diz çevresindeki kasların da zayıflamasına yol açar. Hareket kısıtlılığı nedeniyle kişi günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorlanabilir. Zamanla oturmak, kalkmak veya yürümek büyük çaba gerektirebilir. Dizin iç kısmında yüklenme artışı olduğunda, eklem yapısı tamamen bozulabilir.
Hastalar bazen dizde takılma ya da kilitlenme hissi yaşar. Bu durum kıkırdak parçalarının eklem arasında sıkışması nedeniyle oluşabilir. İltihaplanma sonucu gece ağrıları meydana gelebilir. Dinlenmeyle geçmeyen bu ağrılar, yaşam kalitesini ciddi ölçüde etkiler. Bu nedenle erken teşhis büyük önem taşır.
Что вызывает кальцификацию колена?
Yaşa bağlı olarak kemik ve kıkırdak yapısında zayıflama görülür. Zamanla bu yapıların esnekliği azalır. Diz eklemi, vücut ağırlığını taşıyan önemli bir yapıdır. Bu nedenle en çok yük binen eklemlerden biridir. Aşınma kaçınılmaz hale gelir. Özellikle hareketsiz yaşam tarzı bu süreci hızlandırır.
Коленный артрит, aşırı kilo, genetik yatkınlık, geçirilmiş diz travmaları gibi birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Fazla kilo dizlere sürekli baskı yapar. Bu da kıkırdağın daha hızlı yıpranmasına neden olur. Aile öyküsünde diz hastalıkları olan bireylerde risk daha yüksektir. Ayrıca bazı meslekler, örneğin sürekli çömelmeyi gerektiren işler, hastalığı tetikleyebilir.
Sporcularda diz yaralanmaları sonrasında bu durum ortaya çıkabilir. Özellikle bağ yaralanmaları sonrası eklem dengesiz hale gelir. Bu dengesizlik, zamanla kıkırdak yapısının aşınmasına neden olur. Tekrarlayan burkulmalar ve diz üzerine düşmeler de riski artırır. Doğru iyileşmeyen travmalar uzun vadede kireçlenmeye yol açabilir.
İltihaplı romatizmal hastalıklar da eklemleri doğrudan etkiler. Romatoid artrit, eklem yüzeyini tahrip ederek dejenerasyona yol açar. Ayrıca beslenme eksiklikleri, D vitamini yetersizliği ve sedanter yaşam tarzı da diz sağlığını olumsuz etkiler. Bu nedenlerin bir araya gelmesiyle hastalık hızla ilerleyebilir.
Как лечить остеоартрит коленного сустава?
Tedavi, belirtilerin şiddetine ve hastanın yaşam tarzına göre planlanır. Hafif vakalarda yaşam tarzı değişikliği ve egzersiz önerilir. Günlük hareketliliğin artırılması, eklem çevresindeki kasları güçlendirir. Bu da ekleme binen yükü azaltır. Ayrıca kilo kontrolü sağlanması da semptomları azaltmada etkilidir.
Коленный артрит, ilaç tedavisiyle yönetilebilir. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ağrıyı azaltır. Bu ilaçlar aynı zamanda iltihabı kontrol altına alır. Ağrının şiddetine göre farklı dozlar uygulanabilir. Gerekirse kortizon enjeksiyonları yapılabilir. Ancak bu enjeksiyonlar sadece kısa vadeli rahatlama sağlar.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları da önemlidir. Uygun egzersiz programları diz fonksiyonlarını artırır. Su terapisi, bisiklet sürme ve germe hareketleri önerilir. Aynı zamanda dizlik veya baston gibi yardımcı ekipmanlar da tedaviyi destekleyebilir. Egzersizler düzenli yapılmadığında tedavi süreci uzar.
İlerlemiş olgularda cerrahi gündeme gelir. Artroskopik yöntemle dizdeki hasarlı dokular temizlenebilir. Ancak bu yöntem her hasta için uygun olmayabilir. Şiddetli vakalarda diz protezi uygulanır. Bu operasyonda hasarlı diz bölgesi çıkarılır ve yerine yapay eklem yerleştirilir. Bu, ileri evre hastalar için kalıcı çözümdür.
Diz Kireçlenmesi İle Yaşamak: Destekleyici Yöntemler
Yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle semptomlar hafifletilebilir. Düşük etkili egzersizler tercih edilmelidir. Yüzme, yürüyüş ve pilates gibi aktiviteler ekleme yük bindirmeden kasları çalıştırır. Uzun süre ayakta durmaktan ve merdiven çıkmaktan kaçınılmalıdır. Otururken diz altına yastık konulmamalıdır.
Hastalığın ilerlemesini önlemek için diz çevresindeki kaslar güçlendirilmelidir. Günlük 15–30 dakikalık egzersizler fayda sağlar. Ayrıca sıcak-soğuk kompres uygulamaları da ağrıyı hafifletebilir. Gün içinde ayakların dinlendirilmesi ve bacakların yüksekte tutulması şişliğe iyi gelir.
Ayakkabı seçimi önemlidir. Ortopedik tabanlı ve yumuşak destekli ayakkabılar tercih edilmelidir. Topuklu ayakkabılardan kaçınılmalıdır. Sert zeminlerde uzun süre yürümek diz ağrısını artırabilir. Bu nedenle yürüyüş yapılacak zemin seçimine dikkat edilmelidir.
Beslenme de iyileşmeyi destekler. D vitamini ve kalsiyum açısından zengin besinler tüketilmelidir. Omega-3 yağ asitleri iltihabı azaltabilir. Su tüketimi artırılmalı ve paketli gıdalardan uzak durulmalıdır. Bu beslenme düzeni genel eklem sağlığı üzerinde olumlu etki yaratır.
Коленный артрит erken müdahale ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir. Egzersiz, kilo kontrolü ve doğru yaşam alışkanlıkları iyileşme sürecini destekler. Cerrahi çözümler ise ileri düzey vakalarda etkili olabilir. Uzman kontrolü ve disiplinli bir yaklaşım yaşam kalitesini artırır.
